گازی که خورشید را تشکیل داده است نسبت به مغناطیس حساس است. حساسیت به مغناطیس این گاز را به گازی مخصوص تبدیل کرده است. به همین دلیل به این گاز که خورشید از آن تشکیل شده است پلاسما میگویند.
در طول تاریخ انسانها خورشید را مقدس میشمردند. مثلاً ایرانیان قدیم معابدی برای خورشید درست کرده بودند. به این معابد زیگورات میگفتند. آیین خورشید پرستی ایرانیان یا میتراییسم به روم نیز رفت. علاوه برایرانیان و رومیها، خورشید در فرهنگ مصریان قدیم، قوم آزتک در مکزیک و بومیان آمریکای شمالی، چینیها و بسیاری از اقوام دیگر نیزنقش بزرگی داشته است.
خورشید یکی از بیش از 100 میلیارد ستارهای ست که در کهکشان راه شیری وجود دارند. خورشید حدود 25000 سال نوری از مرکز کهکشان فاصله دارد و یک بار در هر حدود 250 میلیون سال به گرد مرکز کهکشانی میگردد. یک سال نوری مسافتی ست که نور در یک سال در خلأ میپیماید و مساوی ست با حدود 88/5 تریلیون مایل (46/9 تریلیون کیلومتر
فاصله خورشید از زمین چقدر است؟
خورشید نزدیک ترین ستاره به کره زمین است. فاصله خورشید از سیاره ما زمین 149.680.000 کیلومتر یا 92.960.000 مایل است. این فاصله واحد نجومی(AU) نامیده میشود و واحد اندازه گیری فاصله در سراسر منظومه شمسی ست.
اندازه خورشید
شعاع خورشید یعنی فاصله مرکز تا سطح خورشید حدود 432000 مایل یا 965500 کیلومتر است که 109 برابر شعاع زمین است.
جرم خورشید
جرم خورشید براساس واحد تن عبارت ازعدد دو با 27 صفر است. جرم خورشید 332900 برابر جرم زمین است و 8/99 درصد جرم کل منظومه شمسی را در خود دارد. متوسط تراکم مواد در خورشید 4/1 گرم در هر سانتی متر مکعب است. یعنی تراکم خورشید حدود 4/1 برابر تراکم آب و کمتر از یک سوم متوسط تراکم زمین است. این جرمها با نیروی جاذبه کنار هم نگه داشته شده اند و فشار و دمای زیادی در هسته خورشید ایجاد میکنند.
در هسته خورشید دما حدود 15 میلیون درجه سلسیوس یا حدود 27 میلیون درجه فارنهایت است. انرژیای که در هسته تولید میشود اساساً تمام گرما و نوری که در زمین به ما میرسد را تولید میکند. انرژی از هسته به منطقهای که نور و انرژی خورشید از آن ساطع و خارج میشود جهش میکند. 17000 سال طول میکشد تا این انرژی جدید به این منطقه که منطقه وزش گرمایی ست, برسد. منطقه وزش گرمایی منطقهای ست که از آن پلاسمای داغ (مخلوط اتمهای یونیزه) به طرف بیرون از خورشید حرکت میکند. وقتی که گرما به این منطقه برسد دو میلیون درجه سلسیوس یا 5/3 میلیون درجه فارنهایت از درجه حرارتش کاسته میشود.
در هر ثانیه خورشید حدود 600000000 تن هسته هیدروژن را به هسته هلیوم تبدیل میکند. این واکنش همجوشی هستهای خورشید در هر ثانیه حدود چهار میلیون تن توده اتم را به انرژی تبدیل میکند و مقدار بسیار زیادی انرژی گرمایی و نورانی را برای منظومه شمسی آزاد میکند.
در این واکنش همجوشی، خورشید در هر ثانیه چهار میلیون تن از جرمش را از دست میدهد. به این ترتیب خورشید سوختش را در طول حدود پنج میلیارد سال آینده از دست خواهد داد. موقعی که این اتفاق رخ دهد خورشید منفجر میشود و به یک ابر تبدیل میشود. یک پوسته بسیار بزرگ از گاز که سیارههای منظومه شمسی از جملهزمین را ویران خواهد کرد.
انرژی خورشید در نتیجه انجام واکنشهای همجوشی هستهای که در داخل هسته اش انجام میشود، تأمین میگردد. در همجوشی هستهای دو هسته اتم به یکدیگر میپیوندند و یک هسته جدید به وجود میآورند. در نتیجه این همجوشی و تغییر هسته، انرژی به وجود میآید.
همجوشی هستهای تنها میتواند در داخل هسته رخ دهد چون هسته بسیار داغ و متراکم است. هسته بار مثبت دارد و هستهها تمایل دارند همدیگر را دفع کنند. اما تراکم مواد در هسته و دمای آن آنقدر زیاد است که نیرویی وارد میکند و هستهها را به هم جوش میدهد.
معمولی ترین فرایند همجوشی در خورشید، زنجیره پروتون- پروتون نامیده میشود. این فرایند موقعی شروع میشود که به هسته ساده ترین شکل اتم هیدروژن، یعنی آنهایی که یک پروتون دارند نیرو وارد میشود تا در یک زمان یکی شوند. ابتدا یک هسته با هسته دیگر یکی میشود، سپس این هسته دو ذرهای با یک هسته دیگر ترکیب میشود و هسته سه ذرهای را تشکیل میدهد. هسته سه ذرهای با یک هسته دیگر یکی میشود و هسته چهار ذرهای را به وجود میآورد. در آخر این هسته چهار ذرهای با یک هسته دیگر هم یکی میشود. این فرایند, یک ذره طبیعی الکتریکی به نام نوترون نیز تولید میکند.
هسته نهایی شامل دو پروتون و دو نوترون و نیز هستهای که عادی ترین شکل عنصری به نام هلیوم است، میباشد. جرم این هسته ایجاد شده کمتر از جرم هسته چهار پروتونی ست. چون جرم از دست رفته به انرژی تبدیل شده است.
خورشید ما منبع عظیمینور و گرمای منظومهی شمسی است. ارتباط و تعامل بین خورشید و زمین باعث به وجود آمدن فصلها، جریانهای اقیانوسی، آب و هوا و تغییرات اقلیمیمیشود.